Dorp in beweging

Toen in 1847 de stoomtrein tussen Den Haag en Rotterdam ging rijden, zal niemand zich hebben gerealiseerd dat met de rookpluimen van de locomotief het tijdperk van de stoommachine ook in Rijswijk zijn intrede had gedaan. Behalve een stoomtrein kwam er ook een stoomtram en nieuw gebouwde fabrieken aan de Vliet werden uitgerust met stoommachines voor het productieproces en hoge schoorstenen die dag in dag uit donkere wolken uitbraakten.  

Deze industrialisatie, inclusief de aanvoer van grondstoffen en de transporten van de eindproducten noopten op het einde van de 19de eeuw tot een drastische aanpassing van de loop van de Vliet en de bruggen. Binnen enkele jaren verdween een landschap dat eeuwenlang onaangetast was gebleven.  

De toenemende vraag naar grond voor woningbouw zetten vervolgens ook het dorp Rijswijk onder druk. Medio jaren twintig van de vorige eeuw waren de buitenplaatsen Leeuwendaal, Cromvliet en Hofrust deels of geheel verdwenen en hadden plaats gemaakt voor nieuwbouwwijken. Tien jaar later werd ook het voormalige park van Huis te Hoorn volgebouwd. Toen al waren er ook protesten die waarschuwden voor het verloren gaan van natuurschoon en het geheele typische karakter van Rijswijk.  

De wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog kwam in Rijswijk laat op gang, namelijk pas met de komst van burgemeester A.T. Boogaardt in 1952. Maar toen ging het in een razend tempo. Onder zijn bewind werden ruim 15.000 woningen gebouwd, met winkelcentra, kerken en scholen. Hiermee verdween het landelijke karakter van Rijswijk voorgoed. Ook de boerenbedrijven die nog actief waren, legden een voor een het loodje onder de steeds verder oprukkende bouw van woningblokken en flatgebouwen.  

Aan de hand van foto’s, prenten, en schilderijen brengt de tentoonstelling Dorp in beweging de ongekende metamorfose van Rijswijk in nog geen honderd jaar in beeld.

Voor persfoto's, interviews of andere vragen: Arjan Kwakernaak, conservator erfgoed, arjankwakernaak@museumrijswijk.nl.